مراعات نظیر – تناسب- شبکه ی معنایی
در اصطلاح شعری ،آن است که شاعر یا نویسنده ،در نظم ونثر ، مجموعه ای از کلمات را که به نوعی با هم تناسب وارتباط دارند یا نظیر ومناسب هم هستند، بیاورند وچیزهایی را که با هم متناسب باشند جمع کنند .
شبکه ی معنایی، یکی از زیبایی های ادبی است و آن ،آوردن کلماتی از یک مجموعه است که از جهت هایی مانند مکان – نوع- موضوع- جنس- همراهی و.... با یکدیگر ارتباط داشته باشند.
مثال : برای کلمات رنگی ، شبکه ی معنایی نوشته شده است.
ب) سفر : مرز- گذرنامه- مسافر- پ) رفتگر : جارو- برگ ها- خیابان- لباس نارنجی
ت)معلم: مدرسه- کلاس- دانش آموز- قلم- دفتر- کیف- تخته سیاه
ث)فوتبال :دروازه بان- توپ- فوتبالیست-زمین بازی و...
تکلیف : برای کلمه های بهار- زمستان و حجاب ، شبکه معنایی بنویسید.
مثال های شعری دیگر:
1- بهار آمد گل ونسرین نیاورد نسیمی بوی فروردین نیاورد
پرستوآمد و از گل خبر نیست چرا گل با پرستو هم سفر نیست
در اینجا واژه های بهار – گل- نسرین- نسیم- فروردین وپرستو در یک گروه قرار می گیرند.
..............................................................................................................
2- از علم معلم و کمالات دبیر از ناظم و نظم او وتدبیر مدیر
واز زحمت فراش که بوده است کثیر داریم بسی عرض سپاس و تقدیر
.................................................................................................................
3- -ردیف شعرهایم تیر باشد قلم در دست من شمشیر باشد
میان آتش و خاکستر ودود دلم از زندگانی سیر باشد
......................................................................................................................
4- مزرع سبز فلک دیدم و داس مه نو یادم از کشته ی خویش آمد و هنگام درو
میان مزرعه- داس- کشته ودرو از یک سو و کلمات فلک وماه از سوی دیگر تناسب وجود دارد.
.......................................................................................................................
5- صد هزاران دام و دانه است ای خدا ما چو مرغان حریص بینوا