ارزشیابی و بودجه بندی کتاب ادبیّات فارسی متوسطه ی دوره ی اوّل

ارزشیابی

با توجّه به ماهیت برنامه ی درسی زبان و ادبیّات فارسی و نیز نوع ارزشیابی حاکم بر آموزش برای ارزشیابی این درس روش های زیر پیشنهاد می شود .

1 - روش کتبی

2 - روش شفاهی

 3 - روش مشاهده ی رفتار

جهت استفاده ی درست ازروش های فوق و رعایت رویکردهای ارزشیابی در این برنامه از ابزار های زیر می توان بهره گرفت :

1- آزمون کتبی شامل سؤالات تکمیل کردنی ، کوتاه پاسخ ، انشایی و ... از مهارت نوشتن.

2- آزمون شفاهی شامل پرسش های شفاهی از مهارت های گوش دادن گفتن وخواندن.

3- چک لیست، ابزار اندازه گیری عملکرد دانش آموز در مهارت های ارتباطی ، توانایی های ذهنی ، شرکت در فعّالیّت های گروهی ومهارت های شفاهی زبان.

پیشنهاد می شود نمره گذاری آزمون مستمر وپایانی به شکل زیر باشد:

1 ) امتحان فارسی ، خواندن : شفاهی (20 نمره)

الف ) آزمون مستمر می تواند شامل این موارد باشد: روخوانی متن ، درک مطلب ، خود ارزیابی ، دانش های زبانی و ادبی ، حفظ شعر ، مشارکت در کار گروهی ، انجام فعّالیّت های کلاسی ، مطالعه و کتاب خوانی و پژوهش . نمره ی هر یک از این موارد به تشخیص معلّم و با توجّه به شرایط کلاس درس تعیین می شود .

ب ) آزمون پایانی می تواند دربرگیرنده ی این موارد باشد :

خواندن 10 نمره ( روان خوانی 5 نمره ، درک مطلب و خود ارزیابی 5 نمره ) + شناخت واژگان در جمله 3 نمره ( مترادف ، مخالف ، شبکه ی معنایی ) + دانش های زبانی و ادبی 5 نمره ( دانش زبانی 2 نمره ، دانش ادبی 2 نمره ، تاریخ ادبیات 1 نمره ) + حفظ شعر 2 نمره = 20 نمره

یادآوری : برای هر نوبت به دلخواه دانش آموز فقط یک شعر حفظی خواسته شود .

2 ) امتحان املای فارسی : کتبی (20 نمره)

الف ) 20 نمره ی مستمر(10 نمره املای تقریری +10 نمره فعّالیّت های املایی بخش نوشتن ) متن املامی تواند از تمامی درس های کتاب فارسی یا از دیگر کتاب های درسی همان پایه باشد . 

ب ) 20 نمره ی پایانی (10 نمره املای تقریری +10 نمره فعّالیّت های املایی بخش نوشتن )  متن املا برای سال سوم باید از درس های کتاب فارسی به جز شعرخوانی ، روان خوانی ، حکایات وشعرهای کتاب باشد اما برای پایه ی هفتم برای متن املا از روان خوانی ها هم می توان استفاده کرد .

توجّه : چون شیوه نامه ی تصحیح املا بر اساس 20 نمره می باشد در املای تقریری می بایست نخست متن املای گفته شده براساس 20 نمره تصحیح نماییم سپس نمره به دست آمده را تقسیم بر دو کنیم .

در متن املا حدود ۱۵ تا ۱۷ واژه ای که ارزش املایی دارد در متن وجود داشته باشد و متن از ۴ یا ۵ بند در ۱۰ تا ۱۵ سطر تنظیم شود . بهتر است بندهای املایی از ساده به دشوار چیده شوند . در حد امکان انسجام بندها حفظ شود . در صورت به کارگیری متن خود ساخته به سلامت زبان و ژیوستگی معنایی توجه شود .در خواندن متن املا از گونه ی گفتاری تلفظ واژگان ژرهیز شود مگر به ضرورت متن .

3 ) امتحان انشا ی فارسی

الف ) 20 نمره مستمر ( 10 نمره موضوع انشا + 10 فعّالیّت های نگارشی بخش نوشتن )

ب )20 نمره پایانی ( 10 نمره موضوع انشا + 10 فعّالیّت های نگارشی بخش نوشتن )

10 ) بارم متن انشا                                                                                                             الف ) رعایت نظم منطقی، انسجام و پرورش موضوع   ب ) استفاده از خلّاقیّت ، تخیّل و عنصر توصیف ج ) به کار گیری آیات ، اشعار مناسب و آرایه ها  د ) به کار گیری نکته های نگارشی ، دستوری و املایی  و ) پیراسته ، ویراسته و پاکیزه نویسی و . . .                    

در صورت برخورداری متن انشا از انسجام ، خلّاقیّت و آرایه های مناسب ، عدم رعایت نکات املایی ، نشانه های نگارشی و پاکیزه نویسی را می توان نادیده گرفت . 

بودجه بندی کتاب فارسی

 کتاب فارسی دوره ی راهنمایی درپایه ی  سوم دارای هشت فصل است ، برای نوبت اوّل چهار فصل در نظر گرفته شود .

در پایه ی هفتم کتاب دارای هفت فصل است و برای نوبت اوّل تا پایان درس دهم در نظر گرفته شود


۱ - شیوه ی ارزشیابی کتاب همانند گذشته شامل املا ، انشا و فارسی می باشد . املا شامل ده نمره فعالیت های املایی و متنی بیست نمره ای که بر اساس شیوه نامه ی املا تصحیح می شود و سپس نمره ی آن تقسیم بر دو می شود و با ده نمره ی فعالیت های املایی جمع می گردد و ارزشیابی آن به صورت کتبی می باشد.نمره ی انشا نیز شامل ده نمره سؤالات انشایی و ده نمره موضوع انشااست وارزشیابی آن به صورت کتبی می باشد.نمره ی فارسی نیز بر اساس بیست نمره به صورت شفاهی بر گزار می گردد . 

۲ - استفاده از ( ی ) بزرگ یا (ء ) کوچک هر دو صحیح است و به نوع کوچک آن نباید عنوان همزه اطلاق گردد .بهتر است دانش آموزان را به استفاده از نوع کوچک آن تشویق نماییم. گویا به دلیل هماهنگی با سایر کتاب ها این شیوه ی برای رسم الخطّ کتاب انتخاب گردیده است .