سياهه انشا  یا خود ارزیابی پیش از معلم

در ابتداي سال اين برگه را تكثير كرده وبه دانش آموزان مي دهم تا به ابتداي دفتر انشايشان بچسبانند :

چنان چه دانش آموز از معیارهای معلم برای نمره دادن به انشا آگاه شود، قبل از خوانش ،تمام عیوب را برطرف

 می کند واین مهم عملی نمی شود جز این که به صورت کتبی ، این سیاهه انشا در اختیار بچه ها قرار گیرد.

هرچیز دیگر ی را كه بايد رعايت كنند مي توانيد اضافه كنيد به اين صورت خود دانش آموز قبل از نمره گذاري دبير 

خودش را ، ارزشيابي مي كند ودو باره به ويرايش انشا مي پردازد .

1-آياانديشه ومطلب خاصي براي نوشتن داشته ام ؟ (طرز تفکر و ایده ی دانش آموز)

2-سطح معلومات من درباره موضوع مورد بحث تا چه حدي بود ؟

3- آيا طرح ونقشه اي براي بيان مطلب داشتم وتوانستم به طور كامل آن را بيان كنم ؟ 

4-آيا انشا از غلط هاي املايي ودستوري خالي بود ؟(طرز جمله بندی و قواعد دستوری و شیوه ی خط)

5-آيا كلمه وجمله تكراري ونازيبا و زاید واضافی نداشت ؟واز کلمات نامانوس  مبهم  جمله های بازاری

ومفاهیم دور از فهم پرهیز شده بود وتازگی وتنوع مفاهیم و بیان داشت یا نه ؟

6-آيا پاراگراف بندي شده بود (بند نويسي ) وپیوستگی مطالب وارتباط مناسب جملات  ومطالب با هم

رعایت شده بود ؟

(بند یا پاراگراف،مجموعه جمله هایی است که بین آن ها ارتباط وهمبستگی لفظی ومعنایی بیشتری وجود دارد

وروی هم مطلب ومفهوم نسبتا واحد وخاصی را بیان می کنند. )

7-آيا از آرايه هاي ادبي  و واژه های مناسب جهت جذابیت نوشته در آن استفاده كرده بودم ؟

8-آيا  از نشانه هاي نگارشي استفاده كرده ام وزيبا وخوش خط وخوانا نوشته ام ؟

9-آيا جملات ،روشن وواضح است وجذابيت دارد؟ خوانا وپاکیزه نوشته شده است ؟

۱۰- آیا رعایت اصول اخلاقی شده است؟

۱۱- آیارعایت وحدت موضوع شده است واز آغاز تا پایان نوشته موضوع اصلی را دنبال کرده واز

مطالب زاید وغیر لازم پرهیز کردم ؟

پژوهش دانش آموزی

  • در آغاز با دانش آموزان صحبت کنید و بگویید که امسال هر کدام از آن ها یک پژوهش به طور کامل انجام خواهند داد. برای هر مرحله، تاریخی معین می کنید تا آن ها پژوهش خود را انجام دهند. سپس دانش آموزان را هدایت کنید که در دفترشان، طرح گام به گام زیر را بنویسند:

    ۱- انتخاب موضوع و هدف/ تاریخ ارائه / تاریخ تکمیل موضوع و توصیف آن 
    ۲- فرضیه ی مقدماتی فرضیه
    ۳- تهیه ی کتاب شناسی و منابع مطالعه
    ۴- یادداشت برداری
    ۵- طرح کار شامل مقدمه، زمینه و تاریخچه ی مختصری از موضوع پژوهش، نتیجه گیری، پیشنهادها
    ۶- پیش نویس 
    ۷- نتیجه ی نهایی

    • در آغاز جلسه ی دوم این ابیات را روی تخته ی کلاس بنویسید:
           هر کجا مشکل، جواب آن جا رود   هر کجا کشتی است آب آن جا رود
           هم سوال از علم خیزد هم جواب    همچنان که خار و گل از خاک و آب
           یک عمر می توان سخن از زلف یار گفت   در بند آن مباش که مضمون نمانده است

        با صدای خوش این سه بیت را بخوانید و از دانش آموزان بخواهید آن ها را به طور جمعی با هم بخوانند. درباره ی معنی این ابیات با آن ها گفت و گو کنید و آن ها را به این نتیجه هدایت کنید که نخستین و بنیادی ترین گام پژوهش، مساله گزینی و انتخاب موضوع است. به آن ها کمک کنید مطالبی را که در سال های پیش درباره ی انتخاب موضوع خوانده اند، به یاد بیاورند و آن ها را به طور خلاصه روی تخته ی کلاس بنویسید.

      • در گام اول از دانش آموزان بخواهید موضوعی را برای پژوهش نام ببرند. به کمک خودشان آن را محدود کنید و بخواهید توصیف آن را بنویسند. (به آن ها کمک کنید به یاد بیاورند).

      از دانش آموزان بخواهید هر کدام موضوعی را انتخاب کنند و در دفترشان بنویسند. سپس آن را توصیف کنند. چند نفر در کلاس، موضوع و توصیف شان را بخوانند و درباره ی آن صحبت کنند.

       از دانش آموزان بخواهید توصیف هایشان را برای جلسه ی بعد کامل کنند و اهمیت موضوع را هم بنویسند. وقتی دانش آموز، مسئله و موضوع پژوهش انتخابی خود را به شکل روشن و واضح بیان کرد، از او بخواهید به این سوالات جواب بدهد (در دفترش به صورت کتبی بنویسد):
      ۱- چه چیز او را به انتخاب این مسئله علاقه مند کرد؟
      ۲- چه پدیده هایی در تجربیات خود مشاهده کرده که توجه او را به این مسئله جلب کرده است؟
      با توجه به نوشته ها و نتایج مطالعات دیگران استدلال کند که انجام پژوهش در زمینه ی موضوع انتخابی او ضروری است و مشکلات وجود این مسئله در جامعه را جمع بندی کند.
      جلسه ی بعد آن ها را در کلاس بخوانند و اشکالات شان را رفع  کنید. هر دانش آموز، موضوع و تاریخ ارائه و تکمیل آن را در دفتر خود ثبت می کند.
      به دانش آموزان تاکید کنید و خودتان هم نظارت داشته باشید که در تمام مراحل کار، دفتر پژوهش شان را همراه داشته باشند و پیشرفت کار را در آن ثبت کنند، چون بعد از تمام شدن کار، باید بیشتر گزارش پروژه را از روی دفتر یادداشت بازنویسی کنند و جدول ها و نمودارها و منحنی ها را به طور منظم در دفترشان داشته باشند.

      • در گام دوم از دانش آموزان بخواهید هر کدام بگویند درباره ی موضوعی که انتخاب کرده اند، چه فکر کرده اند و بعد از شنیدن پاسخ ها توضیح بدهید حدسی که درباره ی موضوع با توجه به آگاهی های گذشته و دانش خود می زنند، یعنی پیش بینی هایی که از نتیجه می کنند، گام دوم پژوهش، یعنی فرضیه ی مقدماتی است. از دانش آموزان بخواهید در دفترشان در مورد موضوع انتخابی خود فرضیه ای مقدماتی بنویسند، در کلاس بخوانند و تکمیل و تصحیح کنند.

       توضیح دهید که پژوهشگر واقعی همیشه باید به یاد داشته باشد که هدف او اثبات فرضیه نیست، بلکه می خواهد آن را آزمایش کند. بنابراین، رد یا قبول فرضیه، از ارزش آن نمی کاهد. تاریخ ارائه و تکمیل این قسمت را هم یادداشت کنند.

      •   گام سوم، تهیه ی کتاب شناسی و منابع است: به دانش آموزان بگویید موضوعی متمرکز و عملی در دست دارند، چه مطالبی درباره ی آن موجود است: مقالات، مجله ها، روزنامه ها و جزوه ها و ...، مصاحبه و مکاتبه با صاحب نظران و متخصصان، منابع غیر چاپی مانند نوار، سی دی و تلویزیون و فیلم و از آن ها بخواهید لیستی از آن ها تهیه کنند، یا می توانند برگه های کتاب شناسی تهیه کنند و اگر فصل یا بخشی از کتاب را برای کار خود سودمند می دانند، زیر عنوان آن کتاب بنویسند.
      •   گام چهارم یادداشت برداری است: از دانش آموزان بخواهید سوالات خود را در مورد پژوهش بنویسند و آن ها را طبقه بندی کنند و با توجه به طبقه بندی، در منابع مختلف به دنبال پاسخ سوالات بگردند، از منابع یادداشت برداری کنند و نکته هایی را که به نظر خودشان می رسد، زیر هر برگه یادداشت کنند. به آن ها کمک کنید چگونگی یادداشت برداری را به خاطر بیاورند.
      •  گام پنجم، نوشتن طرح کار و تهیه ی پیش نویس آن است:

       به آن ها کمک کنید قسمت های مختلف یک مقاله ی پژوهشی شامل: فهرست مطالب، چکیده، مقدمه، که شامل بیان تاریخچه ی مختصری از پژوهش نیز هست، آزمایش ها و اقدامات، داده ها، نتیجه گیری و سپاسگزاری) را به یاد بیاورند.
       از دانش آموزان بخواهید ظرف ۱۵ تا۳۰ روز، مقاله های خود را بنویسند و هر کس مقاله اش آماده شد آن را تکثیر کند و در اختیار همه قرار دهد تا بعد از آنکه در کلاس خوانده شد، دیگران بتوانند درباره ی آن گفت و گو کنند.

        در کلاس های اول و دوم دبیرستان نیز پژوهش دانش آموزی به همین شکل است، فقط امکان دارد با توجه به اینکه دانش آموزان این پایه ها درس آمار دارند، کمی مسائل آماری و همچنین متغیرهای مستقل و وابسته را وارد پژوهش  کنند و متناسب با آگاهی های خود و زمینه های قبلی آن ها، موضوع را گسترده تر کنند.از دانش آموزان بخواهید هر کدام یک موضوع را که برای پژوهش مناسب می دانند انتخاب کنند. برای آن ها توضیح دهید که می توانند با توجه به سرگرمی ها و علاقه ی ویژه ی خود، موضوع انتخاب کنند. برای این کار باید خلاقیت فکری داشته باشند. موضوع شان باید واقعی و قابل پژوهش باشد. به دور و برشان به دقت نگاه کنند، مشاهدات روزمره ی خود را با سوال های کنجکاوانه (چه علتی دارد که؟...) به موضوع پژوهش تبدیل کنند، مثلا کسی می گوید:"به پدرش رفته، چپ دست است"، شما فکر می کنید چند درصد چپ دست هستند؟ بیشتر پسرند یا دختر؟ چپ دست ها چه مشکلاتی دارند؟ درباره ی این موضوع می توانید یک مقاله ی تحقیقی تهیه کنید یا در پایان به موضوع "انتقال ویژگی های ذاتی از پدر و مادر" برسید. موضوع ها را روی تخته ی کلاس بنویسید. از دانش آموزی که موضوع را مطرح کرده است، بپرسید آیا به این موضوع علاقه دارد؟ چه تجربه های پیشینی داشته که این موضوع را انتخاب کرده است؟ بعد از شنیدن توضیحات دانش آموز از او بپرسید که فکر می کند امکان انجام این پژوهش وجود دارد؟ چه مشکلاتی را سر راه این پژوهش پیش بینی می کند؟
    •  در گفت و گو با دانش آموزان، محدود و متمرکز کردن هر موضوع را به آن ها بیاموزید. برای این کار چند موضوع گسترده به دانش آموزان بدهید و از آن ها بخواهید آن ها را محدود کنند و بعد موضوعات محدودی بدهید و از آن ها بخواهید چند موضوع گسترده که شامل آن موضوع محدود می شود را ذکر کنند، مثلا سعدی: شاعران سده ی هفتم، ادبیات اندرزی، شعر فارسی و... بعد از انتخاب موضوع باید آن را توصیف کنند.
    • دانش آموزان می توانند در مجلات علمی هم به جست وجوی موضوع بپردازند. این مجلات مطالب جالبی دارند که پرسش هایی را در ذهن آن ها ایجاد می کنند: مقاله ای درباره ی مارها شما را به این سوال می رساند که چرا مارها در سرما بی حس می شوند؟
    • از میان کتاب های پروژه های علمی یا آزمایش های علمی، و منابع و پایگاه های اینترنتی مناسب هم می توان موضوع انتخاب کرد.
    • در توصیف موضوع باید به این سوالات جواب داده شود: پژوهش درباره ی چه کس یا کسانی انجام می شود؟ چه چیزهایی مورد تحقیق قرار می گیرند؟ پژوهش چگونه انجام می شود؟ در کجا و چه محدوده ای و در چه زمانی؟
    • از دانش آموزان بخواهید با توجه به موارد بالا برای جلسه ی بعد موضوع مناسبی برای پژوهش انتخاب، و آن را توصیف کنند. فرصت دهید آن ها را در کلاس بخوانند و اصلاح  کنند.

    یک مقاله ی پژوهشی را تکثیر کنید و در اختیار دانش آموزان قرار دهید. از آن ها بخواهید آن را بخوانند. از چند نفر درباره ی قسمت های مختلف مقاله پرسش کنید و روی تخته ی کلاس بنویسید:

    • صفحه ی عنوان و فهرست مطالب (چکیده، مقدمه، آزمایش ها، داده ها، نتیجه گیری، منابع و سپاسگزاری). بعد درباره ی هر یک برای دانش آموزان توضیح دهید.
    • صفحه ی اول، موضوع پژوهش است و گاهی نام و نشان و پایه ی تحصیلی خودشان.
    • صفحه ی دوم فهرست مطالب
    • چکیده: نمایی کلی از پژوهش، شامل: عنوان پژوهش و بیان هدف آن، مسئله، فرضیه و توضیح مختصری از منابع کار و نتایج است.
    • مقدمه: مقدمه باید هدف از اجرای پروژه را بیان کند و اطلاعاتی درباره ی زمینه هایی که دانش آموز را به این پژوهش ترغیب کرده است، بدهد، همراه با بیان خلاصه ای از فرضیه که بر پایه ی پژوهش به آن رسیده است. مقدمه باید گویای اطلاعات و معلوماتی باشد که بر پایه آن ها فرضیه ای برای پاسخ به یک مسئله مطرح شده و در آن به اطلاعات و تجربه هایی که راهنمای دانش آموز در انتخاب پژوهش بوده است، اشاره شود.
    • آزمایش ها: دانش آموز باید در علوم طبیعی، تمام آزمایش ها را به طور کامل، شامل: مسئله ی آزمایش، فهرست مواد لازم و مقدار هر یک از آن ها و همچنین توصیف منابع کار به صورت بندهای جداگانه بنویسد. همه ی اندازه گیری ها و مشاهداتش را در طی آزمایش بیان کند. منحنی ها، جدول ها و نمودارهایی را که از داده ها تهیه کرده است، نام گذاری کند و در صورت امکان با چند رنگ نمایش دهد.
    • در علوم اجتماعی، مصاحبه ها، اسناد و منابع همه ی جست و جوهای میدانی و کتابی خود را توضیح دهد.
    • نتیجه گیری: خلاصه ای از آنچه براساس نتایج آزمایش دریافته است، در یک صفحه یا کمتر بیاورد و بنویسد که آیا داده های آزمایش، فرضیه را تایید می کنند یا نه. او می تواند برنامه هایی برای آزمایش های بعدی پیشنهاد کند.
    • منابع: همه ی اسناد مکتوبی که از آن ها اطلاعات گرفته، همه ی افرادی که با آن ها مصاحبه کرده، همه ی سایت ها و نرم افزارهایی که به او اطلاعات داده اند، این قسمت را در برمی گیرند.
    • فهرست منابع مکتوب را تهیه کند. فهرست نام افرادی را که با آن ها مصاحبه کرده است به طور جداگانه به ترتیب حروف الفبایی بنویسد. عنوان و مقام و با اجازه ی خودشان، نشان محل کارشان و نیز فهرست نرم افزارها، سایت ها، سخنرانی ها و... را ذکرکند.
    • سپاسگزاری: اگرچه پروژه باید کار خود دانش آموز باشد، کمک گرفتن از دیگران اشکالی ندارد. این بخش، شامل بند کوتاهی در معرفی افرادی است که به هر شکل به او کمک کرده اند.
    • از دانش آموزان بخواهید که هر کدام یک مقاله ی تحقیقی از کتاب ها یا اینترنت، تهیه، و بخش های مختلف آن را مشخص کنند و به کلاس بیاورند.
    • در کلاس چند مقاله خوانده شود و در زمینه ی قسمت های مختلف آن با دانش آموزان گفت و گو کنید.
    • --------------------------------------------------------------------------------
    •  از راه پرسش و پاسخ با دانش آموزان، مفهوم منابع اطلاعاتی (جاهایی که می توانیم اطلاعات مورد نیاز را درباره ی یک موضوع به دست آوریم) را توضیح می دهیم و آن ها را روی تخته ی کلاس می نویسیم:

      • کتاب، مجله، روزنامه
      • نرم افزار، اینترنت
      • کتابداران، استادان، دانشمندان
      • صاحبان حرفه ها

        به دانش آموزان توضیح می دهیم که برای به دست آوردن اطلاعات باید جست و جو کنیم. جست و جوی اطلاعات به دو  گونه است:
      ۱-  جست و جوی اصلی

      •  جست و جوی اصلی،‌ فعالیتی است که خود فرد برای گردآوری اطلاعات درباره ی موضوع مود نظرش انجام می دهد. این جست و جو می تواند به شکل مصاحبه با افراد مطلع یا با بازدیدهای میدانی انجام شود. از دانش آموزان بخواهید برای موضوعی که انتخاب کرده اند، فهرستی از منابع مورد نیاز را با ذکر کتاب شناسی کامل آن ها آماده کنند. همچنین بیندیشند که چه کس یا کسانی در مورد موضوع تحقیق آن ها اطلاعاتی دارند. فهرستی از سوالاتی که دارند، تهیه کنند یا نامه هایی را که باید برای آن ها، بفرستند، بنویسند.
      •   در جلسه ی بعد درباره ی چند فهرست کتاب شناسی و پرسش نامه و نامه هایی که دانش آموزان نوشته اند، گفت و گو شود تا اشکالات را اصلاح کنند.

        ۲- جست و جوی جنبی

      • منابع این جست و جو، کتاب ها، مجله ها، روزنامه ها و منابع الکترونیکی هستند که حتما باید مشخصات آن ها نوشته شود تا معلوم باشد اطلاعات از کجا به دست آمده اند. به آن ها کمک کنید شیوه ی یادداشت برداری را بازگو کنند.
      •  از دانش آموزان بخواهید از یک کتاب، یک مجله، و یک روزنامه، در برگه های یادداشت درباره ی موضوعی که انتخاب کرده اند، یادداشت برداری کنند.
      • ------------------------------------------------------------------------------------
    • آموزش شیوه مصاحبه در پژوهش دانش آموزی
      • به دانش آموزان یادآور شوید که بعضی منابع، نوشتاری نیستند و شفاهی اند. در این صورت باید با اشخاص صاحب نظر و آگاه درباره ی موضوع انتخابی خود مصاحبه کنند و اطلاعاتی در زمینه ی موضوع مورد مطالعه شان به دست آورند. در مصاحبه باید پرسش های خود را از پیش آماده کنند و بنویسند (تهیه ی پرسش نامه). از کسی که می خواهند با او مصاحبه کنند وقت بگیرند، بعد از مصاحبه، نوشته ی خود را برای مصاحبه شونده بفرستند تا تایید کند.  
      •  به آن ها بیاموزید که رعایت آداب ساده سبب می شود مصاحبه شونده به کمک بیشتر ترغیب شود. آن ها باید خودشان، مدرسه و دبیرشان را معرفی کنند و علت درخواست مصاحبه را به مصاحبه شونده توضیح دهند، درباره ی پروژه شان حرف بزنند و بگویند که مصاحبه شونده می تواند چه کمکی به آن ها بکند. برای مصاحبه، زمانی را که برای مصاحبه شونده مناسب است، انتخاب کنند، زمان هم بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بیشتر نباشد. برای استفاده از ضبط صوت حتما از مصاحبه شونده اجازه بگیرند، چون اگر مجبور نباشند پاسخ ها را بنویسند، وقت بیشتری برای دریافت اطلاعات خواهند داشت. باید سر وقت در محل مصاحبه حاضر شوند و در پایان کار از مصاحبه شونده سپاسگزاری کنند. مصاحبه می تواند با مکاتبه نیز انجام شود در این صورت باید در قالب پرسشنامه در اختیار مصاحبه شونده قرار گیرد.
      • از دانش آموزان بخواهید تحقیق کنند درباره ی موضوعی که انتخاب کرده اند، چه کس یا کسانی بیشتر اطلاعات دارند. پرسشنامه ای تهیه کنند و جلسه ی بعد به کلاس بیاورند. هر دانش آموز، موضوع و پرسشنامه ی خود را بخواند و آن را تصحیح  کند. سپس از آن ها بخواهید برای هفته ی بعد مصاحبه را آماده کنند و گزارش آن را به کلاس بیاورند. مصاحبه ها را روی میز بگذارید و از دانش آموزان بخواهید متناسب با علاقه ی خود یکی را انتخاب کنند و بخوانند و با تهیه کننده ی آن به گفت و گو بپردازند. سپس از آن ها بخواهید هر کدام به فردی که در زمینه ی موضوع برگزیده ی آن ها اطلاعات دارد، نامه ای بنویسد. نامه ها را در کلاس بخوانید و برای بهتر و تاثیرگذار شدن آن ها گفت و گو کنید.
      • -----------------------------------------------------------------------------
      • روش یادداشت برداری در پژوهش دانش آموزی

        در پایه راهنمایی، متناسب با توان دانش آموزان هر کلاس باید روش یادداشت برداری را به آن ها آموخت. اگر در کلاس اول راهنمایی آموخته اند، این آموزش در کلاس های بعد با یادآوری و تمرین، به طور کامل در ذهن شان نهادینه می شود.

        به دانش آموزان بیاموزید ذهن خود را در برخورد با نقطه نظرهای دیگران فعال کنند و نقطه نظرهایی را که به ذهن شان می رسد یادداشت کنند. انواع یادداشت برداری را روی تخته ی کلاس بنویسید و برای دانش آموزان توضیح دهید و با کتابی که در دست دارید، نمونه بیاورید.

        • نقل قول مستقیم: عین عبارت ها یا جمله های متن اصلی را نقل می کنید و نباید هیچ تغییری در نوشته ی اصلی بدهید.
        •  خلاصه: نقل قول غیرمستقیم: گاهی داده های یک منبع را به زبان و بیان خود بازگو می کنید. در این صورت نباید در فکر اصلی نویسنده تغییر دهید.

         اگر مطلبی را که می خواهید مستقیم بیان کنید، طولانی است و لازم است آن را خلاصه کنید، برای این کار می توانید بخش هایی را حذف کنید و به جای آن (...) بگذارید. بعضی وقت ها بعد از مطالعه ی مطلب، خلاصه ی آن را با زبان خود بیان می کنید که در واقع نقل قول غیرمستقیم و خلاصه شده است.

         از دانش آموزان بخواهید یک پوشه، چند برگه و گیره آماده کنند، برای جلسه ی بعد یک کتاب انتخاب کنند، روی برگه ها از نکته های اصلی آن به هر دو شکل یادداشت بردارند، نقطه نظرهایی را هم که به ذهن شان می رسد، بنویسند. یادآوری کنید که حتما صفحه ی آن ها را نیز ذکر کنند. برگه ها را با گیره لای پوشه بگذارند ودر جلسه ی بعد به کلاس بیاورند. به همه ی دانش آموزان فرصت دهید نوشته های شان را در کلاس بخوانند و اشکالات آن ها را یادآوری کنید.

        ----------------------------------------------------------------------------------

        دشواری کار هم برای آموزشگران و هم برای دانش آموزان، ساختن فرضیه است. ما ازانتخاب پرسش کوچک و مناسب برای آموزگاران شروع کردیم و خودمان با دانش آموزان تمرین کردیم. از آن ها پرسش های مختلف می گرفتیم و پرسش ها را ارزیابی می کردیم که کدام قابلیت آن را دارد که به دنبالش بروند و جست وجو کنند یا بخوانند و به پاسخ برسند. بعد روش پژوهش را تنظیم کردیم و از روی مقاله پژوهش فرهنگنامه که دیگرشکل گرفته بود و مراحل مختلف پژوهش را مطرح می کرد، همه پرسش ها را برای دوره های دبستان و راهنمایی و دبیرستان مناسب سازی کردیم. 
        ویژگی این پژوهش دانش آموزی این بود که ما آن را یک کار جمعی و مشارکتی می دیدیم و پژوهش را هم با کودکان و هم با مدیران مدرسه و بخش، هم آموزشگران و هم گروهی از مربیان مدرسه که تکنولوژی آموزشی درس می دادند، یا مربیان پرورشی و آموزشی، کار کردیم. گزارش شفاهی و کتبی همه این مرحله هارا هم دادیم. در همه مراحل هم از کودکان نظر خواهی می کردیم. پرسش اصلی و فرضیه را با همدیگر در می آوردیم، یعنی دانش آموزان در می آوردند و با همدیگر مرحله های پژوهش را تنظیم می کردیم . تقسیم کار می کردیم که آن ها در طول یک هفته خواندنی ها را بخوانند و جایی که باید مراجعه کنند، بروند. اصول طرح پرسش برای مصاحبه و مصاحبه را آموزش می دادیم، ضبط اسناد یا اطلاعات مختلف را تمرین می کردند و درباره اش به گرد آوری اطلاعات می پرداختند. سپس همه اطلاعات را جمع بندی کنند. بعد ببینند که مجموعه این ها پاسخ پیش تر داده شده ی آن ها را تأیید می کند یا نه. ما فرضیه های نادرست را تصحیح نمی کردیم بنابراین گاهی فرضیه ها تأیید نمی شد که این خودش درس دیگری بود برای دانش آموزان که پاسخ بدون مطالعه و استناد کافی، ممکن است درست نباشد و این تجربه ارزشش کمتر از آن فرضیه ی اثبات شده نبود. آن ها به این نتیجه می رسیدند که بعضی وقت ها فرض های ما نادرست اند و نباید فکر کنند که همه  پاسخ ها را می دانند یا از اولین مطالعه می توانند بگیرند. ممکن بود ساده پسندی و سطحی نگری در آن ها رشد بکند. به هر حال، این کار خیلی جدی شد به طوری که آموزش و پرورش متوجه شد که این کار با آن دوره های پژوهش که خودش می گذارد متفاوت است و شاید برای دانش آموز کاراتر باشد. چون برنامه آن ها در توان دانش آموز نبود و تبدیل می شد به کار پدر و مادرها و بزرگ ترها و نمی توانست کودکان را برای آینده پرورش بدهد که پژوهشگر بشوند.

         معتقدیم که پژوهش باید به عنوان شیوه تدریس و آموزش در نظر گرفته شود و دست کم چند درس به این شیوه  درس داده شود

        ------------------------------------------------------------------------------

        نکته ای که در این مدت حس کرده ام این بوده که دانش آموزان هیچ وقت، درست، دقیق و واقعی انجام یک تحقیق را تجربه نکرده اند و آنان در ابتدا فکر می کردند تحقیقی که بر عهده شان گذاشته ام، به راحتی از دست آن خلاص می شوند در صورتی که هر چه به آنان بازخورد بیشتری می دهم مساله در نظر آنها عمیق تر دیده می شود و توجه شان به جدی بودن کارشان بیشتر می گردد. آنان در آغاز یادگیری یک روشی هستند که قرار بوده سالها قبل با این روش بطور ملموس آشنا شوند اما هیچ وقت آن را جدی نگرفته اند. توصیه ام به همکاران این است به دانش آموزانشان در انجام درست و دقیق تحقیق کمک کنند فرقی نمی کند که چه قدر انجام تحقیقشان طول خواهد کشید. هدف مهم این است برای دانش آموزان راه یادگیری علم را بیاموزیم. در ادامه مطلب می توانید در مورد برخی ویژگی های تحقیق دانش آموزی نکاتی را مطالعه نمایید.


        ویژگی های تحقیق دانش آموزی

        مهم ترین ویژگی تحقیقی که توسط دانش آموزدوره ابتدایی و راهنمایی انجام می گیرد، ساده و کودکانه بودن آن است. باید در نظر داشته باشیم. تحقیقی که دانش آموزان دوره ابتدایی یا راهنمایی انجام می دهند، به هیچ عنوان قابل مقایسه با پژوهش های دانشگاهی نیست. معلمان باید در پروژه ها و پژوهش هایی که برای دانش آموزان خود در نظر می گیرند ، به این نکته مهم توجه کنندکه این پروژه توسط دانش آموزان دبستانی و راهنمایی انجام خواهد شد و هدف از این کار ، تعمیق یادگیری، دوری از حافظه پروری ،مکاشفه شخصی و لذتی است که می خواهیم بچه ها خود به آن دست یابد.

        ویژگی های مهم یک تحقیق دانش آموزی که لازم است معلمان در ارائه پروژه به دانش آموز خود مد نظر قرار دهند ، به قرار زیر است:

        1- موضوعی که برای پژوهش توسط دانش آموز ان ارائه می شود باید بسیار ساده باشد.

        2- اگر قرار است به صورت کتابخانه ای و با بهره گیری از منابع مکتوب انجام شود ، تاکید لازم به عمل آید تا ضمن جلوگیری از رونویسی محض و کامل از روی منابع ،دانش آموزان تنها در صفحات محدود(2الی 3 صفحه ) به پاسخ دادن به نکته ها و پرسش هایی که در باره موضوع پژوهش طرح شده ، اکتفا کنند.

        3- معلمان ، با ارائه روش هایی جهت انجام پژوهش ، برای تحقیق میدانی و پای گذاردن دانش آموزان در جامعه تاکید کنند.

        4- معلمان، به عنوان راهنمای تحقیق، دانش آموزان را به سمت و سویی هدایت کنند که در متن مکتوب پژوهش و نیز ارائه شفاهی و قرائت آن در کلاس های درس ، از واژگان ساده و در حد سن و مقتضیات روان شناختی خود استفاده کنند.

        5- به پژوهش هایی که به نوعی آمارگیری ساده ای را در خود نهفته دارند ، اهمیت داده شود.

        6-به انجام پژوهش هایی باموضوعاتی که مشکلات روز، عینی و قابل لمس دانش آموزان را مطرح می کنند، توجه شود . مانند: آلودگی هوا و محیط زیست، مشکلات دوران بلوغ و..........

        7- معلمان باید در نظر داشته باشند ممکن است برخی از پژوهشها شخصاً توسط دانش آموزان انجام نشده و به طور مشخص، محتوای علمی آنها با روحیه، سن ، اطلاعات و توانایی های دانش آموزان همخوانی نداشته باشد. در این گونه موارد، لازم است قبل از انجام تحقیق، در مرحله انتخاب موضوع و یا پس از اتمام پژوهش و ارائه آن، مقابله علمی با این قبیل فراگیران به عمل آید و به دانش آموزان گفته شود که انجام ناقص یک پژوهش توسط خود آنها، بهتر از انجام کامل تحقیق توسط دیگران است .

        8- معلمان به دست ورزی های انجام شده در تدوین تحقیق توسط شخص دانش آموز بها و ارزش بیشتر قائل شوند (طراحی جلد، نقاشی روی جلد تحقیق و حاشیه های اوراق، کاردستی ضمیمه پژوهش، کارتها، نمودارها و..) واز پدران و مادران دانش آموزان مؤکداً بخواهند از انجام اصل تحقیق و نیز فعالیتهای جنبی پژوهش فرزندان خود خودداری کنند و اجازه دهند رشد فکری، عاطفی و بدنی فرزندان آنها متوازن و منطقی انجام پذیرد. البته عدم اختصاص نمره به این قبیل کارها و ارزشگذاری واقعی به کارها و پژوهش هایی که علیرغم ضعیف و نا مناسب بودن از لحاظ ظاهر و محتوا، مشخص است که شخصا" توسط کودکان و نوجوانان انجام پذیرفته، می توان در تعدیل این رویه که هم اکنون به شدت جاری و ساری است، موثر باشد.

        9- معلمان می توانند از پرسش ها و نکات حل نشده ای که در انتهای هر یک از پژوهش های دانش آموزان به آنها اشاره شده است، به عنوان دستمایه ای جهت پژوهش های بعدی استفاده کنند. این امر، تمرینی است برای پژوهشگران در آینده و پاسخگویی به شبهات پرسش های دیگر پژوهشگران.

        10- معلمان باید ترتیبی اتخاذ کنند تا شیوه های متنوعی از پژوهش دانش آموزی به غیر از انجام تحقیق به صورت مکتوب و کتابخانه ای به فراگیران معرفی شود[بطور مثال از نوع پژوهش های آزمایشی] تا آنها به فراخور توان، علاقه و امکانات شخصی و خانوادگی خود یکی از آنها را به عنوان شیوه پژوهش انتخاب و تحقیق خود را بر اساس شیوه مذکور به انجام رسانند.  

         

`پيك بهاري  ادبيات


1-برای پاسخ های زیریک سوال مناسب بنویسید:

الف).................................................؟     سعدی

ب)..................................................؟کلمات قصار

2-آرایه های ادبی وزیبایی های هر عبارت رادرچه می دانید؟

الف)     آسمان تعطیل است  ،  بادها بیکارند. ابرها خشک وخسیس،هق هق گریه خود راخوردند .......................      

ب)خدامی بیند ومی پوشد ،همسایه نمی بیند ومی خروشد.       ...............                        

پ)   ازدرد سخن گفتن و از درد شنیدن      بامردم بی درد ندانی که چه درداست .      

ت)علف های بلند ،زیرنسیم  مثل مار ماهی ،پیچ وتاب می خوردند......................

3-این شعر رابخوانید وبعضی "ک" ها رابه "گ" تبدیل کنید.

دراین درکه که که که که که و که که شود نا که

مشو غافل از  امروزت    که از فردا  نیی آکه      مولوی

4-الف)با  گان  جمع ببندید وبنویسید   =   امام زاده

    ب)با  گی   جمع ببندید  وبنویسید  =   آسوده

5-نهاد  این بیت کدام کلمه است ؟

" می برد لذت از نوازش آب            ساحل بی خیال خواب آلود "

6-شعر سعدی را خوانده وسپس به سوالات زیر پاسخ دهید:

" شنیدم گوسفندی را بزرگی       رهانید از دهان ودست گرگی

شبانگه کارد برحلقش بمالید         روان گوسفند از وی بنالید 

که از چنگال گرگم در ربودی        چودیدم عاقبت، خود گرگ بودی "

الف)این شعر درچه قالبی سروده شده است ،آن را به نثر برگردانید ونامی برایش بنویسید؟

ب)یک فعل پیشوندی ازاین شعر،بنویسید.

پ)دو آرایه ادبی دراین شعر نام ببرید.

ت)بیت اول چند جمله دارد؟

ث)متمم ها در بیت اول ودوم ،کدام کلمه هاست ؟

ج)مونولوگ به کار رفته را بنویسید.

چ)اکنون نثر ساده قسمت الف را به صورت داستانک در آورده ،شاخ وبرگی داده بنویسید..................................................

ح)دو کلمه نکره یافته وبنویسید.

خ)یک ضمیر از شعر بنویسید.

د)به نظر شما پیام داستان چه بود ؟

7-برای طلوع خورشید ،دو جمله ادبی وهنری بنویسید .

............................................................................

.............................................................................

8-مأمن به معنی محل امن است .هم چنین مشهد، به معنی محل شهادت ومرجع، به معنی محل رجوع می باشد. با این توضیح معنی کلمات زیر را بنویسید.

محبس.............مقتل ..............مرکب.............مشعل...............

معبد..............منظر...........

9-مشخص کنیدهر یک از  کلمه های زیر در کدام قسمت جدول قرار می گیرد ؟

بیابان ابریشم-بهاره-دانشسرا-نمک پاش-عصرانه-زودرس-آدم آهنی-نمایش نامه-تعمیرگاه-نی لبک-آوازه خوان-گریه-سنجش-آزمایش-زردکوه-چَرا-شوره زار-دانشجو-دانشمند-باغبان-بی درد سر-کوشا-پرستار-نگهبان-سراپرده-دانا-ستاره-آسمانخراش-عروسک-امید-پوشه-کتاب-نامور-دماسنج آشپزخانه دانشسرا لبریز ناز پرورده نازنین خرم شهر

ساده

مرکب

مشتق

مشتق مرکب

 

 

 

 

 

10-این شعر راتا سه بیت ، ادامه دهید واگر لازم شد می توانید از این واژه ها استفاده کنید.

(گرامی گهر ،زادبوم بزرگان ،بهشت نامور ،کهن بوم وبر،دیرینه ،آرمان )

ای پسر با ادب  هوشیار       از دل وجان خاک وطن دوست دار

در ره حفظ وطن خویشتن        دل بکن   از جان وتن  خویشتن

تا نشود    نام بدت یادگار           یار به بیگانه مشو ،هوشیار

حبٌ وطن شیوه نیکان بود       ..................................

11-فعل کدام گزینه اسنادی (ربطی ) می باشد ؟

الف )به دانش شود مرد پرهیز گار      ب)نیست آب حیات جز دانش

پ)به فرهنگ باشد روان تندرست       ت)به سالی دجله گردد خشک رودی  

تلفیق املا وانشا

تلفیق املا،انشا،فارسی:یک تجربه ی خاص

یک روز که درکلاس دوم راهنمایی بودم ،چیزی به عنوان موضوع انشابه فکرم نمی رسید .

 در ضمن ،زمان کمی هم در اختیار داشتم ( یک تک زنگ)

وباید کل املای فصل 5 راهم طبق برنامه ریزی کار می کردم .وهم چنین معنی

کلمه های همان فصل را باید می پرسیدم .

فی البداهه راه حلی به ذهنم رسیدوآن این که :

کلمه های مشکل فصل 5 رادرشت روی تخته نوشتم وگفتم خوب به این واژه ها

 نگاه کنید وبا انگشت روی هوا تمرین کنید سپس معنی واژه هارا راهم

 تکرار کنید وهر کدام را نمی دانید بپرسید.وسپس از آنها خواستم برای این که

 معنی کلمه ها در ذهنشان پایدارتر باشد،آن ها رادر یک متن به کار ببرند

دانش آموزان گفتند:چطوری این کلمه های بی ربط را به هم ربط بدهیم ؟گفتم

 :خلاقیت یعنی همین .ربط دادن چیزهای بی ربط به هم .

اگر نوشته شما خنده دار وطنز یا چیزی شبیه آگهی بازرگانی هم شد ویا حتی دو

 نفره نوشتید ،اشکالی ندارد.فقط واژه های روی تخته را رنگی وبرجسته در متن 

 به کار ببرید،تا بفهمم که از آنها استفاده کرده اید . بعد از یک ربع ساعت ،همه از 

هم  برای خواندن انشا پیشی می گرفتند.کلمه های روی تخته اینها بود:

خاصی-شقاوت- فیض الهی-فرصت-استعداد-مشقت-ثانیه شمار-تصمیم گیری-

 رویایی-ذرات-مراسم مذهبی-تصویر-توکل-سنجیده-موقعیت-طعم گوارا

-لذت-طراوت-

واین هم برای نمونه ،انشای دو نفر از  دانش آموز ان که به روش مصاحبه ای 

وتقلید  صدا آن را اجرا کردند ودر کلاس هم فضای شادی ایجاد شد نفر اول به  

دومی گفت  :خوب شما ضمن معرفی خود بفرمایید چطور شد که در مسابقه 

همراه اول برنده  شدید ؟ونفردوم که صدای پیرزن را تقلید می کرد این طور

انشایش را خواند :

آن روز ،روز خاصی بود. دنیا مثل تصویرهای رویایی از جلوی چشمانم می گذشت

 .ذرات اشک از روی گونه هایم برزمین می غلطید .چون فرصت های زیادی برایم

 پیش آمده بود اما از آن ها به خوبی استفاده نکرده بودم.

تصمیم گیری برایم دشواربود .ثانیه شمار ساعت به سرعت جلو می رفت ومن تا آن

 موقع دست به هیچ کاری نزده بودم .باید سنجیده فکر می کردم ودر موقعیت های

 مهم ،استعدادخود را خوب نشان می دادم . درآن موقع دست هایم را رو به آسمان

 بلند کردم واز اعماق دل خواستم تا به من کمک کند. بعد به خدا توکل کردم.واز

 شقاوت وبدبختی خود با او سخن گفتم:خدایا به من کمک کن تا امسال برای محرم

 ، مراسم مذهبی  برپاکنم.اما مشکلی هست وآن فقر وتهی دستی وزندگی پر

 مشقت من است .

ناگهان ،فیض الهی شامل حال من شد ودر قرعه کشی طرح هزاران لبخند همراه

 اول برنده شدم. وآن موقع بود که طعم گوارای زندگی را چشیدم . البته با این که به

 این پول نیاز داشتم ،آن را خرج مراسم امام حسین کردم. دیگر زندگی ام پر از

 طراوت ولذت شده بود. واقعا خدا چه زود جواب آدم ها را می دهد.

واج آرایی باحروف مختلف

يكي از عوامل مهم موفقيت هاي دانش آموزان من، در انشانويسي 

کاربرد همان كليد وا‍‍‍‍ژه هاي زيباست،كه دراختيارشان مي گذارم،خصوصا اگر

با واج آرایی همراه باشد،درخوانش آن هم زيباتر است .

 تمام اين واژه هارا در اختيار دارند واز نظر گنجينه لغات تقويت مي شوند

 سپس شروع به نوشتن مي كنند والحق كه زيباتر از خودم مي نويسند .

البته صرف کلمات دقیق وصحیح ، اگرچه شرط لازم است، ولی کافی برای رسیدن به منظورووافی به مقصود نیست. تعدادی کلمات دقیق وپرمعنی را کنار هم ریختن نگارش نیست.

شرط دوم این هنر ، پیوند دادن این کلمات ومفاهیم است. اگر مشتی جواهر وسنگ های گران بها ، از هر قبیل که باشد، داشته باشیم وآنها را روی صفحه ای از طلا ونقره یا هر فلز گران بهای دیگری بریزیم، مجموعه ای که پیش روی ما قرار می گیرد،نشانگر هیچ هنری نخواهد بود. گوهر شناسی باید که این قطعات جواهر را نیک در کنار هم بنشاند و نقشی زیبا ازآن بیافریند و نشانه های ابتکار وخلاقیت ، ایجاد وابداع را به صورت نقش ونگاری هنری وتحسین آفرین درآورد.

هنرخوب نوشتن ، مانند هنرگوهر شناسی با ابداع است. کلمات با همه ی زیبایی خود ،باید چون نگینی در انگشتری ،در جای خود بنشیند و گرنه بیهوده خواهد نمود.

نگارش بی هدف و منظورهم مانند وراجی کردن آدم پر گویی است که سخنان بیهوده را ردیف می کند وفقط گوش شنوندگان را می آزارد.

پس هر نوشته ای را باید هدف ومنظوری باشد ومحتوی معنی ومفهومی مفید، ومورد طلب دیگران. 

واج آرایی باحروف (ح -ه)‍  

رایحه-لحظه-بهار-حصار-شکوه-بهشت-کهکشان-کوهستان-شاهوار-ماهی-

کهنسال-قهرمان-اشتباه-اهریمن-حنجره-ساحر-ذهن-آهو-هیاهو-اردیبهشت-

پنهان-حجم-التهاب-پناه-صبح-مبهم-چهره-جهان-هاله-کهن-هستی-شرح-گناه-

مرهم-شهید-شاهد-سطح-بهانه-نهان-هم سفر-حرم-راهزن-صفحه-برهوت-

استراحت-خداحافظ-بهاران-گهگاهی-گوهر-راه-صحبت-قهر-هق هق-کاه-حرکت-

شهاب-نامتناهی-حماسه-هولناک-طرح-ظهور-ملاحت-ریحان-حریر-توهم-حسرت-

مهتاب-حرمت-ماهیگیر-هنر-مهربانی-احتیاج-محتاج-حوالی-همین-کوه-آه-آهنگ

-نگاه-ملتهب-حیرت-حیرت انگیز-شهد –حیات-ماه-انحنا-مبهوت-سیاهچال-مه

جهنم-حیف-هجران-آهنین-آهسته-رها-هورا-هجر-اهل بیت-حریم-حضرت-شاه

سحر-

واج آرایی باحرف واو                                                            

خلوت-دلواپسی-چکاوک-سوگوار-شیون-تولد-وادی-وصال-دروازه-ورود-کاروان-وجود-

وعده-کاروان سرا-قضاوقدر-وداع-وفات-وارث-ماوا-گهواره-تصویر-ارغوانی-نوید-واهی-

وارونه-پاورچین-وطن-آواز-ولوله-وای برمن-وسعت-هم آواز-توهم-هویدا-بی پروا-

جلوه  گر-مصور-امواج-غوطه ور-طواف-مواج-آوا-واهمه-هوا-طراوت-گلواژه –گل آویز-

ویران-آواره-دلاور-تلاوت-پروانه-شقاوت-جوانه-زوال-دیوار-وصل-واژه-شاهوار-پرتوان-

دیوانه-نامور-آوازه-آوازه خوان-وادار-طاووسی-وفا-لوا-یاور-كوير-منور                          

واج آرایی باحرف پ                                                                  

پرچین –دلواپسی-پرتو-سپید-تپه-پیچ وخم-پیچک-پیچ وتاب-پلکان-پیکر-سپیدار-

پیغام-پنجره-پرستو-سپیده دم-پاسخ-پرواز-شاپرک-پریشان-پولک-گلپونه-پاییز-

پاورچین پاورچین-پایان-پدیدار-پنجه-پل-پیام-بی پروا-گوش سپردن –پنهان-پروانه-

پهنه-پرچم-سپاس-پیشانی-پشیمان-پژمرده-پلاسیده-پیوند-پرشور-پاک-گلپونه

-پله-پیروزی-خاک پا-پیرو-پلک –تپش –پناه –سپاه –پیاده-پندار-پویا-پیرامون-پیغمبر-

پایمال-پروردگار-پرستش-                                                

الف)پیچک ترد احساس به دور بوته سبز وجودم می پیچد ومرابه آینده ای روشن به  پیش می راند.                                                                

ب)تپه ای از گل پونه ها در پیچ وخم جاده پدیدار شد.                              

پ)پاییز پاورچین پاورچین می رفت .پایان پاییز وآغاز زمستان بود.               

واج آرایی باحرف "ش"                                                                

کهکشان-خورشید-شعر-چشمه-شعله-شب تار-روشنا-شط-نقش-خوش بختی-

تشنه-عشق-پیشانی-عرش-نوش ونیش-شقاوت-شروع-شکوفایی-نوازش -

-دلشکسته-خویش-آشنا-شاید-عطش-گنجایش-شب زنده داری-خاموش-

شکسته-دامن کشان-رویش-بارش-اشک-فرشته-اندیشه-آشتی-شیار-

استشمام-شکر-شکایت-نقاشی-شکوه-شالیزار-تپش-شاهوار-آرامش-بهشت

سرنوشت-شهاب-سرگذشت-عشق-شرجی-شیوا-شاهزاده-عاشق-جشن-

شادی-شقایق-کشتی-دشتستان-آفرینش-نگارش-اردیبهشت-غرش باشکوه-

شاهین-گل شیپوری-تمشک –گنجشک-شیدا-شوق-دشت-آشیانه-تلاش-

شیروانی-فراموش-شکار-دشمن-شمع-شکرانه-خروش-شفق-شمیم-شهید-

شاهد-شبنم-نیایش-شیون-شب-چشم شور –شیطان-شوره زار-خوشه-شرم-

شیرین-گردش-پرشور-شاپرک-شکیبایی-آغوش-شمشیر-آشوب-شوق –درخشان-

شهد-روشن –دلنشین-سنگ نوشته –وحشت-آبشار-خشک-کاشانه-آشفته-

محشر-خوشدل-بنفشه-بی نشان-سرشار-مشتاق-نشانی-تیشه-آتشفشان-

شوریده-شیشه-آتش افروز-جوش وخروش-مشام-گوش سپردن-ریزش-روش-آتش-

شرح پریشانی -شفاعت.

الف)شعله ی خورشید،آشیانه ی گنجشک هارا  روشن کرد.

ب)  آشتی شکوفه ها وگنجشک ها در دشت شقایق چه زیبا بود!

واج آرایی با حرف "ر"

سراغ –تقدیر-فریب-دیدار-رایحه-حریر-سفر-برکت-خاکستری-بیمار-پیر-قرص

 خورشید-ارغوانی-خار-کویر-درخت-سراب-شوره زار-صحرا-نردبان-رویا-چهره

-فرشته-ارمغان-مرگ-غبار-قضاوقدر-رویش-بارش-باران-نقره گون-غرق-غرور-چنار-

دریاچه-تصویر-بیکران-برگ-سپیدار-گندمزار-راز-روشن-اردیبهشت-روزگار-پرواز-

سرمنزل-جویبار-ترانه-زیرباران-غربت-دیار-سرزمین-خروش-قهرمان-پنجره -گورستان

ترنم-طراوت-بستر-بهاران-رقص-آبشار-عطر-سرد-سرود-هجران-قناری-پژمرده-

سرشار-آرامش-شیرین-فروغ-دفتر هستی-شروع-عمر-جرعه-مزرعه-اسرار-

قصر –دروغین-فرصت-اهریمن-رنگ-زمرد-دریایی-جزیره-قعردریا-ستاره-رنگین کمان-

زرین-رها-شکرانه-خطر-شاپرک-سرانجام-رنج-ساربان-رهگذر-آفرینش-ماهیگیر-بی

 خبر-عبور –کبوترانه-عقربه-صبور-حریم-حصار-مرمر-تیره-یادگار-پرستو-خاطره-

الف)پرندگان آفتاب ،ازپشت درختان چنار ،برروی زمین می رقصیدند.

ب)غبار غرور ،قلب کودک را پر کرده بود.

پ)در اعماق جنگل ،قاصدکی ،غمگینانه به قرص خورشید می نگریست .

ت)غزل حافظ،خداحافظی من وزندگی را ،زیباترکرد.

واج آرایی باحروف "غ" و"ق"

ای دریغ-قضا وقدر-صاعقه-آغاز-قصه-غصه-غبار-فراق-نقش-قبول-قرص خورشید-

فروغ-غروب-قسم-ساقی-افق-رفاقت-آغوش-باتلاق-شقاوت-رقص-موسیقی-قلب

غمناک-قاصدک-بغل-قله-قاف-عقاب-نقاشی-غرق-غرور-غفلت-قبله گاه-عاشق-

غوطه ور-قطره-قایق-اقیانوس-قربانگاه-تقدیر-قربان-قلوه سنگ-سنجاقک-قاصدک-

قفل-صندوق-نغمه-قناری-قفس-اعماق-حقیقت-ققنوس-قو-جغد-مرغ دریایی-بغض-

قلم-حلقه-غم-غمدیده-قافله-ساغر-عشق-خرقه-شقایق-غمبار-قهر-قانون-غرش-

غربت-قندیل-نقره فام-نقره گون-شوق-شقاوت-دقایق-وقت-هق هق عقربه-قاب-

باغچه-غزلخوان-معشوق-غنچه-صداقت-عمق-غزل-قیام-دروغین-سقف-اقاقیا-قدم-

قیامت-مقدر-قطعه-انتقام-غریب-لغزش-قهرمان-حقیقت جو-مقدس-قنوت-قافیه-قدر-

اوقات-توفیق-قامت-قصر-ارغوانی-مشتاق-غافل-غمگینانه-پیغمبر-یقین-غیب

 آسا-تقلا-اقتدا-غلبه-سقوط-

واج آرایی باحرف "ل"

گلشن-لاله-طلوع-کلام-غزل-نیلوفری-قلب-لطیف-گلبرگ-لحظه-گلپونه-خیال-خلوت-

نخلستان-کلید-کلبه-پلکان-التهاب-تولد-اطلسی-گلواژه-نیلگون-سنگلاخ-دلواپسی-

لحظه-قفل-پل-تونل-افلاک-تلاوت-لطف الهی-یک بغل اطلسی-بلور-سلام-داغ دل-

حوالی-ظلمانی-نی لبک –خالی-فاصله-دلشکسته-التماس-سیاهچال-غزال-

شالیزار-تسلیم-جمال-ملاحت-کلک-خیال-نهال-لادن-لک لک-دلخور-طبل-باطل-

طلیعه-تلخ-طلوع-مجال-بال-کال-پلک-پولک-فال-یال-گلگون-بلبل-کهنسال-هاله-

دلنشین-آلاچیق-دلواپسی-چاله-بلدرچین-کولی-رمزالود-گلو-دلخسته-گلوگاه-کربلا-

گل-قبله گاه-باتلاق-گل آلود-ظالم-ظلمات-لبخند-ملکوت-ملائک-قندیل-ظلمت-کوله

 بار –دلبر-وصال-سالک-زوال-اشتعال-علاج-لغزش-قله-تلاطم-شعله-هولناک-قبول-

مصلحت-ناله-کمال-غافل-جلبک-گلزار-گلستان-عالم-وصل-بطالت-صلح-جبرئیل-زلال-

غزلخوان-غفلت-لغزش-خلعت-پاکدل-دخیل-سرمنزل-گلشن-خوشدل-فلک-دلگشا-

واج آرایی باحرف "م"

مرز-رمز-زمرد-گندمزار-زمزمه-زخمی-مزرعه-زمانه-مزار-زمستان-زمین-زمان-رموز-

مرموز-مجذوب-معجزه-مهیب-مبهم-هم سفر-مهتاب-مبهوت-مهمان-هجوم-شبنم-

چشم-شمیم-مشام-سلام-سرانجام-نافرجام-انتقام-کلام-کام-مرام-بام-ناتمام-مدام-

استشمام-پیام-پیغام-قیام-ظلام-نقره فام-رنگین کمان-آسمان-دامن کشان-ارمغان-

نم نم –عالم-جهنم-غم-مرهم-میسر-غمبار-ماندگار-مرگبار-بیمار-معصومانه-

غمگینانه-نغمه-مریم-مجال-جمال-کمال-ملال-محکوم-سرمنزل-محروم-حرم-حریم-

ماسه-حماسه-صور-مخمور-معطر-مکرر-مادر-مه-سپیده دم-شرم-پشیمان-مرثیه-

پژمرده-پیچ وخم-مژده-قامت-قیامت-کرامت-مصلحت-ملاحت-مشتاق-اعماق-تسلیم

-سرزمین-تقدیم-توهم-ترنم-تبسم-میخانه-گمشده-چمن-چکامه-شمع-شمشیر-

محشر-دشمن-آرامش-تمشک-سمند-فراموش-مست-سیما-موسم-مستجاب-

کمند-امید-مواج-مقدس-معنا-مهربانی-قهرمان-اهریمن-میهمان-ملائک-مصیبت-

ماجرا-ضامن-محفل-جامه-رمزآلود-جامه-ماهیگیر-موج-مسافر-آمین-زمزم-مظلوم-

ظلم-ظالم-ظلمت-تلاطم-مهتاب-مدد-معما-عزم-غمدیده-هما-ملودی-ناموزون-محتاج-

غمناک-کیمیا-مرگ-مانوس-ملکوت-دامن-مخملی-طعمه-حجم-مرمر-

مثالهای ترکیبی:  تبسم غمبار مهتاب-نغمه ی غمگینانه ی ملائک-زمزمه ی زخمی

 مسافر- کلام معطر ماندگار –سیمای مغموم- حجم زمان-مرز نا امیدی –

معجزه ی مهربانی –ملودی امید -............................................

واج آرایی با حروف (ز-ذ-ظ-ض)

زندان-زندگی-رهگذر –روزگار-زخم –زخمی-تازیانه-زنجیر-زمین-زمان-بغض- قضاوقدر-

ضمیر-ضامن-لحظه-رموز-غزل-موزون-ناموزون-آغاز-سرگذشت-آواز-آوازه-پاییز

-خداحافط-بازتاب-زیان-ظلمات-لغزش-زیستن-زمزمه-برزخ-هم آواز-غزلخوان-طنین

 انداز-آتش افروز-شوره زار-شالیزار-زیرباران-رمز-بذر-زرد-سبزینه-سبزقامت-نوازش

-نازنین-گلزار-زانو-تیزپا-سرمنزل-زمستان-ذهن-سوزان-پیشواز-آزاده-خاطره انگیز-راز-

مرموز-مرز-مزار-دروازه-زرین-زیبا-راز آلود-بازیچه-نظر-گریز-نظاره-رستاخیز-زمزم-عطش

 خیز-زمرد-زیتون-عصازنان-عرض-منظره-کوزه-راهزن-جزیره-مجذوب-حیرت انگیز-آذین-

نماز-ستیزه-عاجزانه-زلف-شاهزاده-ریزش-تقاضا-اعتراض-زوال-سرزمین-بازار-زاری-

انتظار-زلال-رضوان-معجزه-حضرت –مظلوم-اضطراب-بازی-لغزش-سزا –ناز-ظلم-ظالم

واج آرایی با حرف "چ"                                                                

چراغ-چهره-به ناچار-بیچاره -کوچه باغ-چین خورده-چتر –چمن –چشمه –دریاچه –

چرخش –چشم –چاه –باغچه –چلچله-چکاوک –کوچه –پیچک –چنار –چاله-غنچه –

پوچی –چکامه –بازیچه –سیاهچال –پاورچین –بلدرچین –چلیپا –

(واج آرایی باحروف ث–س–ص )                                                              سیب-سرخ-سوز سرما –سریر- –پیوسته –ستودن –میسر -  سوزغم –

فانوس –آسمان-سفیر –سراغ –سراب –سحر-سخن –استاد-قاموس –

مسافت –فاصله –سپید –سیاه –یاسمن –گیسو-خاکستری –سوار –دلخسته-

سپیدار –کوهستان-مسافر –کهنسال –قصر –صحرا-افسوس –افسرده –افسون –

مرثیه –دست به دعا –عکس –حسرت –سعادت –دلواپسی –ثانیه ها –تسلیم 

–صفحه هستی –تصویر –قرص خورشید –تندیس –مجسمه –ساحر-آستانه –هم

 سفر –صاعقه –نخلستان –سهم –ستاره –مستجاب –اسیر –مسیر –صدا –مقدس

 –سرود –سینه سرخ –بستر –سیاه چال –التماس –وصل- پرستو-سپیدبال –

سوگوار –گلستان –وصال –ساده –اقیانوس –سرد –بوسه –رخسار-اکسیر –

احساس –افسانه –ققنوس –طاووسی –سوگ –مقدس –سیر –سفر نامه –سر

 زمین –مصلحت –دلشکسته –ستیزه –رقص –ساقی –سکوت –اطلسی-سایه –

سنگین –فصل –تابستان-موسم –زمستان –تفسیر –گسترده –زیستن –سجاده –

تسبیح –یاس –سبز-دشتستان –مصیبت –سرنوشت –سوزان –استشمام –اسرار

 –سرمنزل –گورستان –سوال –سلام –پاسخ –سیما –سرگردان –سنگلاخ –عصر-

سقوط –سطر برجسته –سنگ صبور –نسیم –سپیده دم –سمند –وصل –حصار –

صدف –حماسه –جست وجو –سنجاقک –سبز قامت –ساغر –سرشار –موسیقی

 –سقوط –تبسم -صبورانه –سقف –قفس –ماسه –دست –آهسته –حادثه –

سبزینه –صنوبر-دل سپردن –صداقت –فرصت –استراحت –قصد –تصمیم –سپاس –

سعادت –سالک –مانوس –صلوات –سبکبال –کاروان سرا –سرگذشت –ساربان –

سایبان –خسته –پینه بسته –سپری کرد –سخت –فرسوده –معصومانه –حدیث –

سحر –سجده –سنگلاخ –رستاخیز –شکسته –عبث –خرسند –جسارت –خجسته

         واج آرایی با حرف "ک "       

یک عمر –کهکشان –بیکران- کاروان –کام –کلبه –کلید –شکوفایی-کوچه –دهکده-

کبوترانه –باشکوه –کوچه باغ –مکرر – کاروان سرا –کلاغ –اکسیر-فلک –پلکان –

کلام –کاه –کوه کوزه شکسته –کهن –کیهان -کاشانه –اشک-–کودکانه-شاپرک-

 –شکوفه –کابوس –کهنسال –کیمیا –سکوت –کویر-بکر –کودکی –پیچک –شکرانه-

عکس-تک ستاره -کمین -  کشتی-کرامت –کمند –کمان –شکیبایی –کدامین –

کجاوه –کمک-چکاوک-غمناک-هولناک –کاخ- کلوخ –کوخ-ملکوت –ملائک-حکایت –

تکاپو –شکایت -سالک-کربلا-دامن کشان –کعبه-پولک –کهکشان - برکت –پلک

–افلاک -تمشک –تکرار –کال انکار –افکار –شکار –تک درخت –پیکر –کوله بار –حرکت

  جلبک –کمال –نیک –

واج آرایی باحرف "گ"                                                             

سنگ-نگاره-گریه-گلو-گهواره-گورستان-آهنگ-مرگ-یادگار-ماندگار-گردش-گردون

گوهر-گمشده-روزگار-مرگبار-رنگ-زنگ-زندگی-نگارش-نگار-گردباد-جنگ-گسترده-

نگین-نقره گون-گنج-ماهیگیر-گدا-درنگ-رهگذر-سوگ-گندمزار-قبله گاه-گل-گلبرگ-

گلپونه-گل شیپوری-گریبان-جایگاه-رنگین کمان-برگ-وبار-دیدگان-گیسو-عطرآگین-

گریز-نگاه-سنگلاخ-گنجایش-تنگنا-گناه-سوگوار-گلستان-گلشن-گلواژه-گلگون-گیج

-غمگینانه-دلتنگ-سنگین-سرگردان-گور-گریان-حیرت انگیز-گهگاهی-گوش

سپردن-گل آلوده-گنبد-نیلگون-                               

واج آرایی باحرف "ج"                                                                

حجم-جهان-نجوا-گنجشک-اوج-جنگ-برج-جادو-جایگاه-جلبک-جامه-جوان-جاده-

هجران-رنج-گنج-جرعه-جویبار-ماجرا-جوانه-پنجره-حنجره-موج-جغد-سرانجام-هجر-

جنون-جنایت-عروج-نافرجام-هجوم-امواج-اجابت-حاجت-مستجاب-جمال-جبرئیل-

مجال-جان-جزیره-وجود-جشن-معجزه-جست وجو-زنجره-اجاق-جالیز-ناجی-

مجذوب-انجمن-جهنم-شرجی-جوینده-حقیقت جو-جهاد-جانانه-مجنون-جبران-

سراج-زنجیر-خنجر-علاج-عاجزانه-محتاج-سجده-سنجاقک-جویا-مواج- جفا 

واج آرایی باحرف "ی"                                                                  

یاس-یاسمن-پیام-شقایق-رایحه-مریم-ریحان-زیتون-سایبان-آیینه-دنیا-آیه-یوسف-یک

 عمر-دقایق-تاروپود-یار-یاور-یاسین-ثانیه ها-هیاهو-حیرت-سایه-نمایان-اقیانوس-قیام-

اقاقیا-سیاهچال-خودنمایی-پیکر-دریایی-دیار-خیال-کیمیا-قیامت-یاد-یادگار-زیان   

غیب-پیوند-رویا-پیدا-هدیه-پایکوبان-ییلاق-یقین-تازیانه-شیطان-یال-قایق-حیف-جوینده-

                                                          

مثال:دقایقی درآیینه خیال ،ثانیه هایی در حیرت،کناردریا زیر سایبانی از زیتون

 ،بارایحه یاس ویاسمن،شقایق وریحان،می نشینم ولذت می برم.

 واج آرایی باحرف "خ"                                        

رستاخیز-خاک-خزان-تلخ-پیچ وخم-نخلستان-خوش بختی -خاموش-سنگلاخ-

خروش- خیانت –خون-خورشید-سخن-خیال-خرقه-خاک -آوازه خوانی -یخ بندان-

خویش-خشت-خیمه-خجسته-خدا-دلخور-درخشان-خلعت-بدبخت-خیره-نخل-

خرسند-خلسه-دخیل-خمار-خواب آلوده-خام-خواب-خط-خطر-خاطره-خاطر-

مخمل سبز زمین-  خیس –خطوط-خط خطی-خلوت-خانه-خفقان-خفته-زخمی-

خوب-خاطره انگیز-لبخند-فرخنده-چین خورده-خودنمایی- دلخسته-خیل-بی خبر-

آخر –برزخ-خم-میخانه-خالی-جست وخیز-عطش خیز-خاکستر-خداحافظ-خواهش –

-خوشه-خوشدل-خار-خنجر-درخت-                   

مثال:او خاطرات تلخ خزان زده ی زندگی ام را به خاطراتی خوش مبدل کرد . 

موج خروشان خوش بختی ،مرا در بر گرفته بود .            

لبخند تلخ درخت ،در خزان خود نمایی می کرد.

واج آرایی با حرف "ب"

بهاران-نردبان-باران-بیکران-بی نشان –پایکوبان-گریبان-سایبان-شتاب-آب-فریب-

آفتاب-شهاب-زیبا-سراب-بکر-بنفشه-اردیبهشت-لبخند-آبشار-مرگبار-کوله بار-عبور-

عقاب-باشکوه-بستر-مهتاب-برکت-بارش-شب-کوچه باغ –صبح-بلور-آبی-بازار-قربانی 

-بهشت-مصیبت-غربت-قاب-برگ یاس-اشتباه-مبهم-مجذوب-صحبت-بهانه-تب

-جلبک-بام-بخت-صبور-کلبه-دلبر-مبهوت-بذر-بامدادان-باد-غروب-بال-برهوت-طلب-

برزخ-باده-تسبیح-بازیچه-آشوب-بی پروا-پینه بسته-شکیبایی-غیب-غلبه-بطالت 

مثال:اردیبهشت ماه بود .عقاب باشکوه برپهنه ی آبی بیکران آسمان ،بی پروا پر

 پرواز گشوده بود.در بستر پینه بسته ی رود،جلبک های سبز ،چه جذابیتی داشت

 .کوچه باغ ها ،سرشار از بنفشه وبومادران بود وسایبان های سبز،استراحت گاه

 مسافران .آفتاب به شتاب از نردبان صبح بالا می رفت ولب بام می رسید.لبخند

 سرخ غروب ،زیر بارش باران چه زیبا بود .کلبه های گلی در آن طرف آبشار ،کوله

 باری از خاطره بود وتیرباران شهاب در شب به کدام نشانه بود ؟!

این متن 43 حرف "ب"داشت .                                                               

واج آرایی باحروف (ت-ط)                                                          

خطا-تردید-خجسته-پیوسته-خط-تاروپود-حیات-حکایت-غربت-شتاب-اردیبهشت-تابلو

لطیف-دفترهستی-گلستان-عطرآگین-تصویر-بهشت-تندیس-کوهستان-تولد-تمشک

طلوع-طعم-تلخ-غربت-خوش بختی –دشت-تشنه-معطر-عطش-برکت-بستر-

خاکستر-کبوترانه-تار-شکسته-بایلاق-نخلستان-ستاره-طلب-عاطفه-لطف-استاد-

ترانه-توفان-انتظتار-سرنوشت-فرشته-شیطان-سعادت-مصلحت-طبیب-وطن-طعمه-

سقوط-فرصت-بدبخت-آشتی-آتش-خلوت-خاکستری-دست-تقدیر-درخت-خفته-

ارتفاع-مصیبت-صداقت-بشارت-جسارت-انتقام-غفلت-توبه-مستجاب-اعتراض-

استراحت-زمستان-تابستان-غوطه ور-ظلمت-حسرت-دعوت-تلاوت-برهوت-بازتاب-

سکوت-تصمیم-طلایی-ستیزه-سرگذشت-طلیعه-طبیعت-گلستان-خطر-آتش

 فشان-طواف-سطح-طلسم-توهم-قامت-تازیانه-آستانه-اجابت-خلعت-گورستان-

اشتباه-ناتمام-فرصت-واسطه-حیرت انگیز-طرح-طاووس-مبهوت-امتداد-خسته-پرتوان-

التهاب-شط-طنین انداز-حیرت-ملامت-محتاج-غنیمت-قیامت-وفات-رحلت 

کرامت-طبل-باطل-تسلیم-ظلمات-رستاخیز-تپش-آهسته-ستون-تنگنا-تکاپو-

تکرار-تقدیم-مشتاق-حقیقت-تسبیح-تنگدل-آشفته-پینه بسته-تفسیر-تجربه-اوقات

تلاطم-نفرت-بخت-خاطر-منتطر-بطالت-گسترده-عطش خیز-دلخسته-طعنه-تیزپا-

تقاضا-دشتستان-                     واج آرایی باحرف  ( ف)

سرخ فام-دفترهستي-آفرينش-افلاك-جفا-افق-توفان-فرسوده-فروغ-فراموش-مسافر-فانوس-افسانه-فصل-صدف-افسوس-زلف-افسرده-خداحافظ-شفق-شفاعت-فدا-فلك-لطيف-فاصله-فرار-فراز وفرود-قافيه-فولاد-فيروزه اي-نيلوفري-سفر-سفيد-فرياد-قاف-افسون-فال-قافله-برف-فاتحه-فريادرس-ارتفاع-عاطفه-آفتاب-شكوفايي-فريب-فهم-وفات-قفس-حيف-فرخنده-فكر-فرشته-افكار-فوري-قفل-لطيف-فاني-فرصت-كف-محفل—

نمونه متن واج آرايي با حرف  ف

فرازوفرود زندگي را طي كرده بود.برف سفيدپيري برزلف او حكايت از افكار سفر آخرت داشت افسون فرشته ي مرگ فرصت فريب رابراوبسته بود.فرياد خداحافظي از زندگي زميني هستي را فرا گرفت.قفس فولادين دنيارا شكست وبرافلاك نيلوفرين درمحفل فرشتگان جاي گرفت وحالابه ارتفاع آفتاب بايد پاسخگو مي بود.دوستان براو فاتحه اي خوانده واشكي نثار كردند.

متن بالا 22حرف  ف  داشت.

واج آرایی باحرف ( د)

ديو-دفتردل-دهكده-دقايق-باده-ديدگان-دعا-دروازه-ياد-ترديد-مزد-دريايي-انديشه-شوريده-دشمن-دلنشين-دشت-شيدا-دندان شكن-دلگشا-خوشدل-شايد-خورشيد-شاد-زندگي-به تدريج-درد-درمان-دف-فرخنده-استاد-زمرد-ملودي-وداع-دعوت-سپيد-مدد-پند-مزده-مداوا-مدارا-فريادرس-تولد-تقديم-پيوند-پلاسيده-پياده-اي دريغ-تقدير-قاصدك-قضاوقدر-دست-دروغين-سرد-سرود-گدا-يادگار-لادن-گردباد-كليد-داغ دل-دلشكسته-مدام-دخيل-مادر-زندان-يخبندان-كمند-ديرين-پاكدل-كودكي-درخت-دلخسته-بدبخت-دلخور-جادو-دريا-دفترهستي-ردپا-دوباره-ديار-دور-اميد-نويد-ديوانه-وعده-وادي-باد-ساده-تنديس-كليد-دامن-ماندگار-دلبر-قنديل-سرگردان-ديدار-ديوار-آدينه-رمزآلود-شهد-تاروپود-دروازه-درخشان-جاده هاي دوردست-چين خورده-فرسوده-درحركت-خودنمايي-لبخند-دود-ردپا-پزمرده-درنگ-دلواپسي-دشتستان-دامن كشان-گندمزار-ارديبهشت-ديارمقدس-حديث-تقدير-سپيدار-بامدادان-امتداد-كودكانه-

واج آرایی باحرف ( ن)

 تابستان-زمستان-شيون-زيرباران-گورستان-شيطان-صنوبر-افسانه-نويد-سرنوشت-

قربان-پريشان-ويران-جهان-صدچندان-مزدگاني-وردزبان-بي سروسامان-طولاني-آذين-جان آفرين-واپسين-دروغين-ارغواني-سايبان-ساربان-سمند-خرسند-سوزان-ستون-فانوس-سبزينه-سينه سرخ-نفرين-نفرت-نامتناهي-نقش-سخن-نيك-ناله-گناه-نور-زيتون-نار-نقاشي-فرخنده-نهان-ريشخند-دلنشين-موزون-نغمه-غزلخوان-قناري-غمگينانه-سنگ-قنوت-نسيم-سنجاقك-اقيانوس-ريحان-مانوس-سرانجام-نظر-وطن-سفينه-ناب-محزون-نويد-انحنا-افسونگر-كودكانه-ديوانه-ذهن-ميهمان-سنگلاخ-آمين-دانه-گريبان-زمانه-ديدگان-يگانه-بهانه-جنگ-شبنم-تشنه-شيرين-نگين-زرين-چين خورده-كوهستان-لبخند-خودنما-فانوس-كهكشان-ناتمام-گردون-سنگلاخ-طعنه-ثانيه-اهريمن-نخل-آستانه-دشتستان-درنگ-بيكران-نظاره-رنج-پايكوبان-دامن كشان-ارمغان-آشنا-آهنگ-گندمزار-شيون-بي نشان-انجمن-كهن-ميهمان-پرتوان-سرزمين-ناجي-نيلگون--جنون-كمند-كبوترانه-خاطره انگيز-چنار-بلدرچين-عاجزانه-غنچه-جهان-جوانه-نجوا-افسون-نمايان-ترانه-راهزن-آهنين-توفان-درخشان-خون-كاروانسرا-عصازنان-پينه بسته-اينك-رنج-معنا-نردبان-پلكان-تنديس-بهاران-ماندگار-نگاه-پاورچين-گلستان- تنور- نگارش-آفرينش-پيشاني-دامن-قنديل-عطراگين-خانه-نازنين-قهرمان-كاشانه-معصومانه-نافرجام-سرگردان-آدينه-كهنسال-سنگين-نوازش-نشاني-آتشفشان-دشمن-روشن-پريشان-روشنا-جشن-گنجشك-نفس-غنيمت-يقين-نيلوفر-نم نم-آبان-رنگ-زندان-زنجير-خنجر-جهنم-آسمان-منتظر-زيان-مجنون-انديشه-پناه-ميخانه-نوش ونيش-گنج- ناز-گلشن- يخبندان چمن-شكرانه-پند-غمناك-غنچه-طنين-ترنم-تازيانه-پيوند-پونه-پنجره-انتقام-نقره فام-انتظار-هولناك-منظره-سرمنزل-ضامن-زمين-زمان-نماز-تنگدل-پونه-گلگون-لادن-رنگين كمان-نهال-ني-نخلستان-تيروكمان-نوراني-روزن-ناچار-نعره-نيلوفري-آيينه-